SORKUNTZA ALFABETIZAZIOA BEZAIN GARRANTZITSUA

Ondoren Ken Robinson-en hausnarketak hezkuntza eta sorkuntzaren inguruan:

 



LAPBOOKAK, OSO BALIABIDE INTERESGARRIAK

Lapbooka definitzea ez da erraza, baina esan daiteke modu eta leku ezberdinetatik zabaldu daitekeen "liburu" bat dela. Honek gai bat era sortzailean jorratzea ahalbidetzen du.

Lapbookak tamaina ezberdinekoak izan daitezke eta bakoitza oso pertsonala da, egiten duenaren kutsua daukala. Gainera hori da interesgarriena, bakoitzak bere estiloko lapbooka egitea.

Hemen lapbook "standard" bat egiteko argibideak emango dira.Horretarako  koloretako kartulina batzuk lortuko ditugu.

Hona hemen oso ulergarria den bideoa lapbookaren euskarria egiteko:

Bideoan agertzen dena lapbookaren azala izango da, gure gaiaren sarrera da eta nahi den moduan apaindu daiteke. Barruan gaiarekin erlazionaturik dauden mota guztietako argazkiak eta azalpenak jarriko ditugu.

Lapbooka adin ezberdineko haurrekin jorratu daiteke . Izan ere, haurra txikia baldin bada, marrazkiak egin ahal ditu, argazkiak itsatsi edota irudiak koloreztatu. Haurra nagusiagoa baldin bada, lanak beste helburu batzuk beteko ditu. Hala nola, berak lanaren eskema egituratu beharko du: zer azaldu nahi duen, non bilatuko duen informazioa, zenbat denbora dedikatuko duen lana egiteko...

Hona hemen lapbook batzuen adibideak:



Lapbook bat sortzeak lan handia eskatzen du, informazioa bilatu behar delako, irudiak moztu, itsatsi, margotu, idatzi... Baina haurrek ideiak antolatzeko eta egitura emateko gaitasun ikaragarria garatzen dute eta horrek edozein gaiari buruz aurkezpena egiteko oso baliagarria  izango zaio.

Informazioa "cacerolasyabrazos.blogspot.com"etik 
aterata da eta irudiak "orca-alce.blogspot.com"etik.

Honekin lotuta, haurrarekin denboraren lanketarako beste baliabide bat eskeiniko dizuegu: "Mendeen liburua". Irakurketa ezberdinez baliatuz, pertsonai eta gertaeren irudiak eta azalpenak "Mendeen liburuan" kokatzen dira.

HEZKIDETZA LANTZEKO JOLASA

Hemen Emakundek ateratako okaren jolasa daukazu hezkidetza jorratu ahal izateko.

BIRZIKLATURIKO MATERIALEZ EGINDAKO JOSTAILUA:MALABAREAK

Bideo honetan birziklaturiko materialekin malabareak pausoz pauso nola egin azaltzen da.Oso erraza da eta jostailu honekin asko dibertituko zara.
Animatu eta egin itzazu zuk ere! MALABAREAK

ZOTZ EGITEKO FORMULA

Aza
baba
pepe
te
lili
polo
musu
truk
musu
truk
eman
musu
truk
zu,
zuk!

Antton Kazabonen Anpolai gorria liburutik jasotakoa.

SUMENDI ERRAZ BAT EGIN

Behar den materiala

Kartoi bat

Plastikozko ur botila

Plastilina marroia eta berdea

Harea

Ozpina

Bikarbonato sodikoa

Piperrautsa

Enbutua

Goilara

Kola

Pintzela

Nola egin

1.      Botilaren bi heren ozpinarekin betetzen dugu eta piperrautsak gehitzen dugu labaren itxura emateko.

2.      Botila kartoiaren gainean jarri eta plastilinarekin estaltzen dugu mendi bat irudikatzeko.

3.      Pintzelarekin denari kola  geruza bat ematen diogu.

4.      Harea mendiaren gainean botatzen dugu dekorazio gisa.

5.      Sumendiaren ahotik bikarbonato sodikoa bota eta itxaron erreakzioa gertatu arte.

Sumendia egiteko argibideak hurrengo irudian topatuko dituzu:



 

Informazioa "Inventos divertidos" liburutik aterata da. Irudia www.madrimasd.org" web orrialdetik, taller de química atalean, constuyo un volcán. 

CUISENAIRE ERREGELETAK, MATEMATIKAREKIN JOLASTU

Cuisenaire-ren erregeletak matematikako arloan erabiltzeko baliabidea  oso interesgarria da, zeinekin haurrak era manipulagarrian kalkuluko jardueretan has daitezkeen. 

 Tamaina  eta kolore ezberdineko 10 makil dira, bakoitzak zenbaki bat irudikatzen duela. Bakoitzaren luzera zm 1 -etik 10 zm-tara doa eta erregeleta bakoitza zenbaki baten baliokidea da.

 -Erregeleta zuria,  zm 1-eko luzerarekin, 1 zenbakiaren baliokidea da.
- Gorria, 2 zm-koa, 2 zenbakiarena.
- Berde argia, 3 zm-koa, 3 zenbakiarena.
- Larrosa, 4 zm-koa, 3 zenbakiarena
- Horia, 5 zm-koa, 5 zenbakiarena...etab

Landu daitekeena:

-Kolorea luzerarekin elkartu.
-Baliokidetzak ezarri
-1-etik 10-erako zenbaketa sorta osatu.
-Zenbakiekin"...baino handiago", "...baino txikiago" erlazioa era manipulagarri batean jorratu.
-Zenbakien konposizioa eta deskonposizioa landu.
Batuketa eta kenketarekin jolastu.
-Batuketaren propietate trukakor eta elakarkorra jolasean konprobatu.
-Bikoitza eta erdia kontzeptuak.
-Banaketak egitea.

Hemen erabiltzeko argibideak dauzkazu. Eskuekin  trebea baldin bazara zuk zure propioak egin ditzakezu  erosteko beharrik gabe.

Ondoren bideo bat ikusi ahal duzu erregeletak nola erabili hobeto ulertzeko:

Informazio gehiena "www. orca-alce.blogspot.com" 

-etik aterata da.

Mapa Kontzeptuala : IKT-AK HEZKUNTZA AIREBERRITZEKO AITZAKIA ONA

Testua irakurtzeko linka

MAPA KONTZEPTUALA

Testuaren linka hurrengoa da: 
 
http://educacionytic.galeon.com/

ZUK EGINDAKO KOLA ERABILI

Oso erraza den esperimentu honekin kolaren antzeko produktu bat lortu ahal duzu.

Behar den materiala

¾ ur katilu

2 goilarakada ezti (Honek itsaspen gaitasuna areagotzen du)

Goilarakada txiki ozpin zuri (honek iraupena luzatzen du)

½ katilu maizena

¾ katilu ia izoztuta dagoen ur

Nola egin

1. Lapiko txiki batean ura, eztia eta ozpina nahastu.

2. Nahasketa su ertainean berotu lehenengo irakinaldira iritsi arte.

3. Ontzi txiki batean ur pixkat eta maizena nahastu. Azkenengo nahasketa hau poliki poliki bestearekin nahastu. Irabiatu itxura homogeneoa izan arte.

4. Lapikoa sutik kendu eta itxaron nahasketa hoztu arte.

5. Egokiena ordu batzuk erabili arte itxarotea da. Hermetikoa den ontzi batean gorde behar da ahalik eta luzeen iraun dezan (gutxi gora behera astebete).

Gomendioak

• Kola hau egokia da batez ere papera eta kartoia itsasteko.Adibidez papel mache teknikarekin erabiltzeko.

Hurrengo irudian paper mache teknikaren pausuak frantsesez dauzkazu. Nahiz eta frantseza ez menperatu, irudiez baliatu zaitezke hobeto ulertzeko.

Informazioa "Trucos de bricolaje" orrialdetik eta "Inventos divertidos" liburutik  (Internetetik jeisteko aukera dago) aterata dago. Paper matxeren errezeta "terapiarte.blogspot.com"- etik jeitsita dago.

IRINAZKO MAPAK EGITEN

Mapa zer den azaltzea ez da gauza erraza, baina erronka handigoa da umeek daukaten ezagutzen artean kontzeptu berri honen txertaketa.

Eta horretaz gain, askotan andereño eta maisuentzat mapak ez dira baliabide interesgarriak. Hori ekiditeko aukera paregabea egiptoarren garaira joatea izan daiteke eta hauek buztinarekin egiten zuten bezala, irinazko mapak sortzeari ekitea.

Behar den materiala

Nahasketa egiteko ontzia

Katilu bat irin

2 goilarakada gatz

Katilu erdi ur

Arkatza edo iltzea mapan markatu ahal izateko.

Egurrezko edo kartoi lodizko taula bat mapa egiteko.

Nola egin

1. Irina eta gatza ontzi batean nahastu.
2.Poliki poliki ura botatzen joan eta botatzeari utzi oreak ogia egitekoaren antza daukanean. 
3. Orea jarraian erabili behar da, izan ere 48 ordutan guztiz lehortuta egongo da.

Denbora

-Orea prestatzeko 15 minutu inguru behar dira.

-Mapa sortzen nahi beste denbora egon zaitezke, egin nahi dituzun xehetasunen arabera.

-Lehortzeko 2 edo 3 egun inguru behar dira, tenperaturaren arabera.

Gomendioak

- Mendien, erreken eta lakuen xehetasunak egiteko harea, buztina...erabili ahal duzu.

• Zure mapak apaintzeko elikaduran erabiltzen diren koloranteak erabil ditzakezu.
  

Zailtasun posibleak

- Produktu eta materialei dagokienez ez dago inolako arriskurik, ez azalerako ezta begietarako.

- Oreak ur gehiegi izatekotan, denbora luzeago kostatuko zaio lehortzea. Lehortzeko beste aldagai batzuk giroan dagoen hezetasuna, tenperatura, eguzkitan egotea ala ez , erabilitako irina eta orearen nahasketa izan daitezke.

- Ore hau inurrientzat, etxeko animalia batzuentzat oso erakargarria izan daiteke. Beraz, kontuz ibili lehortzeko non uzten duzun.

- Taularen gainean orea jarri aurretik ez ahaztu irin pixka bat jartzen, itsatsita gera ez dadila.

BALIABIDE ERABILGARRIA  MAPA EGITEN HASI AURRETIK EDO ONDOREN

Aurkitutako mapa zaharrenak buztinaz egindakoak ziren eta zuek egindakoaren antzekoak izango ziren. Egiptoaren garaian egin zituzten eta egun museotan gordetzen dira.

Hemen aurkitutako maparik zaharrenetariko bat.

Mapa horren interpretazio posiblea.

Mapa horiek leku baten ezagutza zabaltzeko funtzioa betetzen zuten (Erresuma, biztanleria...). Garai horretan papera ez zen existitzen. Hori dela eta buztinaren erabilera mapak egiteko oso ohikoa zen.

Informazioa  Interneten "Construcción de mapas de harina" eta "Inventos divertidos"-etik aterata dago.

ZURE KALKOMANIA PROPIOAK EGIN ITZAZU

Eskuragai izan ahal dituzun osagaiak kalkomaniak egiteko aukera eskeintzen dizugu. Ondo pasatu!

Behar duzun materiala:

4 goilarakada ur bero

2 goilarakada gelatina

Nola egin:

1. Gelatina ontzi txiki batean jarri behar duzu. Ur beroa poliki bota ahala nahasketa egin behar duzu.

2. Pintzel edo zepillo batez baliatuz aukeratutako irudiaren atzean nahasketa ematen diozu.

3. 30 edo 40 minutuz lehortzen egon behar du.

4. Kalkomania erabili nahi izango duzunean , atzeko aldeari ur pixka bota behar diozu eta horrela nahi duzun azaleraren gainean itsatsi ahal duzu.

*Oharra: Izenak jarri nahi izanez gero, kontuan izan behar duzu alderantziz idatzi behar dituzula.

Hona hemen erabili ahal duzun irudi baten adibidea.

Informazioa batez ere "Inventos divertidos" liburutik (Interneten eskuragai) lortua da.

HARRAPAKETAN IBILTZEAN KANTATZEKO

Putzuko lamia,

Neska polit gaztea,

Non duzu orrazia?

Ez gehiago orraztu.

Eta hona begiratu.

Ezetz harrapatu!

KONTATZEKO

Bat: Joan Tarrat.

Bi: mahai ipurdi.

Hiru: zakua bete diru.

Lau: katuak jango ahal hau!

Bost: kakak prost!

Sei: sillan eseri.

Zazpi: ez da katua gaizki.

Zortzi: zapela bete zorri.

Bederatzi: ukuilura joan eta behia jetzi.

Hamar: katua marmar.

Hamaika: zakurren kanika.

Hamabi: platerean bi begi.

Hamairu: aitonak amona nahi du.

Bat: Matxin Tarrat.

Bi: Mitxel Eperdi.

Hiru: kolko bete diru.

Lau: iko melau!

Bost: koxkotean koxt!

Sei: korta bete behi.

Zazpi: burua bete bazpi.

Zortzi: katilua bete zorri.

Bederatzi: kantuaren narrua erantzi.

Hamar: mar-mar.  

                           

CUISENAIRE ERREGELETEN APLIKAZIO BATEN ADIBIDEA

Cuisenaire erregeletak oso baliagarriak dira biderkaketaren propietate konmutatiboa azaltzeko. Izan ere, 3 X 4 eragiketak 4 X 3 bezalako laukizuzena sortzen du.

ZOTZ EGITEKO FORMULAK

"Plik! Plak! Plok!

Euria

Xingilka

Dabila.

Plik! Plak! Plik!

Jauzika,

Punpeka,

Heldu da.

Plik! Plak! Plok!

Pasiola

Behar da

Atera".

Marije Minaberryk, 1965 ean idatzitako "Euria" poema.

IGARKIZUNAK

Zuri-zuri eta biribil, iluntasuna argitzen dabil.

Ziba bat bezala mundua inguratzen, beti dago biraka eta ez da nekatzen.

Egunez barnean gauez kanpoan.Zer ote da eta zer ote, ibaian pasa arren, bustitzen ez dena eta egunez lo egiten duena.

 

Jende guziak ikusten du, jende guziak hartzen du, sekulan ez da gastatzen, sekulan ez da itzaltzen.

Goizero dator hutsik egin gabe, egun osoan berarekin gaude, arratsaldero hutsik egin gabe agur egiten digu hurrengo egun arte.

Zer dela eta zer dela jende guziak hartzen duena eta inork eramaten ez duena?

Andere bat nahiko lodia, erlojua baino hobeto dabil, goizean goiz jaiki ohi da eta oheratu iluntzean.

"NOR DA NOR" JOLASA ZATIKIEKIN



Noizbait  pentsatu  al duzu "Nor da Nor" jolasa baliogarria izan ahal zaizula zatikiak ikasteko?



 Hemen daukazu jolas zaharrak berrerabiltzeko ideia bat. Asmatu zuk zure propioak!


   

<>

Baliabide hau "www. orca-alce.blogspots.com"-etik lortu dugu, Gironan egindako "Prohibit no tocar" erakusketan ikusgai egon zena.



BIDERKAKETA TAULAK MARGOTZEKO TXANTILOIA

Hau biderkaketa taulak jorratzeko ariketa erraza eta dibertigarria da.

2 tik hasita 100ra arteko zenbaki bikoiti guztiak margotu behar dituzte. Berdina egin daiteke 3-ko eta 4-ko taularekin...

Dibertigarria da taulan sortzen duten marrazkia ikustea. Beranduago margotutako taula bat erakutsi ahal zaie eta identifikatu behar dute zein taula den.

Ondoren inprimatu ahal izateko 100 zenbakiko txantxiloia txuria daukazu.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
41	42	43	44	45	46	47	48	49	50
51	52	53	54	55	56	57	58	59	60
61	62	63	64	65	66	67	68	69	70
71	72	73	74	75	76	77	78	79	80
81	82	83	84	85	86	87	88	89	90
91	92	93	94	95	96	97	98	99	100